Η σεξουαλική ανάπτυξη των παιδιών συχνά μπορεί να αποτελέσει θέμα «ταμπού» για τους γονείς. Δεν είναι λίγοι οι γονείς που δυσκολεύονται να μιλήσουν στα παιδιά τους γι’ αυτό το θέμα είτε επειδή ντρέπονται είτε επειδή δεν γνωρίζουν πως ακριβώς πρέπει να μιλήσουν, ποιες λέξεις να χρησιμοποιήσουν και μέχρι πόσα να πουν για να μη «σοκάρουν» το παιδί.

Αυτές είναι συνήθως κοινές δυσκολίες που παρατηρώ στους γονείς που επισκέπτονται το γραφείο μου. Ωστόσο, δεν μπορείτε να αποφύγετε να μιλήσετε στα παιδιά σας για το σεξ και για το σώμα τους όσο κι αν αυτό σας δυσκολεύει. Ακόμα κι αν δυσκολεύεστε είναι προτιμότερο να εκφράσετε το συναίσθημά σας  στο παιδί απ’ το να προσπαθήσετε να το κρύψετε. Ίσως και οι δικοί σας γονείς να είχαν παρόμοιες δυσκολίες και να μάθατε έτσι πως δεν πρέπει να μιλάτε για τέτοια θέματα με τα παιδιά σας. Όμως, αν θέλετε το παιδί σας να έχει μια υγιή σεξουαλική ανάπτυξη, να γνωρίζει τα δικαιώματά του και να διεκδικεί τα όριά του, χρειάζεται να ενημερωθεί από εσάς ώστε να μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του από πιθανούς κινδύνους.

Εάν νιώθετε πως η δυσκολία σας είναι πολύ μεγάλη ή αν ήδη έχετε παρατηρήσει κάποια δυσκολία στη σεξουαλική ανάπτυξη του παιδιού σας είναι προτιμότερο να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας που θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τις δυσκολίες σας με τον πιο κατάλληλο τρόπο για εσάς και το παιδί σας.

Παρακάτω περιγράφω συνοπτικά τα στάδια υγιούς σεξουαλικής ανάπτυξης ώστε να έχετε μια εικόνα σχετικά με το τι να περιμένετε σε κάθε στάδιο ανάπτυξης του παιδιού αλλά και πως μπορείτε ως γονείς να το βοηθήσετε ώστε να διαχειριστεί τις ιδιαιτερότητες κάθε σταδίου όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.

Στάδια Υγιούς Σεξουαλικής Ανάπτυξης

ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΩΣ ΤΑ 8 ΕΤΗ

Αναμενόμενες και φυσιολογικές ενδείξεις:

• Περιέργεια για το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των γεννητικών οργάνων
• Η αυτοδιέγερση είναι φυσιολογική και ευχάριστη
• Περιέργεια για τις διαφορές μεταξύ αρσενικών / θηλυκών σωμάτων
• Η ταυτότητα του φύλου εξελίσσεται («είμαι αγόρι» / «είμαι κορίτσι»)
• Μπορεί να συμμετέχει σε σεξουαλικά παιχνίδια με τους συνομηλίκους («μου δείχνετε το δικό σας και θα σας δείξω το δικό μου»)
• Απολαμβάνει να μιλάει άκομψα και ακατάλληλα ειδικά στις ώρες του φαγητού
• Ενδιαφέρεται να μάθει από που έρχονται τα μωρά, την προετοιμασία, τη γέννηση
• Αρχίζει να αναγνωρίζει αναμενόμενες συμπεριφορές των ανδρών και των γυναικών

Μπορείτε να βοηθήσετε μιλώντας για:

• Τα ακριβή ονόματα και τις λειτουργίες όλων των τμημάτων του σώματος
• Τα σεξουαλικά μέρη του σώματός μας είναι ιδιωτικά και δεν τα δείχνουμε δημόσια
• Διαφορές μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού
• Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών
• Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν την επαφή από οποιονδήποτε και οποτεδήποτε θέλουν (δεν αγγίζουμε ανθρώπους που δεν θέλουν να αγγιχτούν)
• Από όπου προέρχονται τα μωρά (με ειλικρίνεια και με γλώσσα απλή, ανάλογη της ηλικίας του)
• Όλα σώματα είναι διαφορετικά και όμορφα, όπως ακριβώς είναι

ΗΛΙΚΕΣ  9-13 ΕΤΩΝ

Αναμενόμενες και φυσιολογικές ενδείξεις:

• Ξεκινά η εφηβεία (σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές παρατηρούνται)
• Μπορεί να ξεκινήσει η σεξουαλική έλξη για παιδιά ίδιου ή αντίθετου φύλου
• Ο σεξουαλικός προσανατολισμός γίνεται γνωστός ή αρχίζει να φαίνεται
• Περιέργεια για την εφηβεία, την αναπαραγωγή, τα σεξουαλικά συναισθήματα και ερεθίσματα, αν και το παιδί είναι συχνά απρόθυμο να συζητήσει αυτά τα πράγματα με τους γονείς
• Οι συμμαθητές γίνονται ΠΟΛΥ σημαντικοί. Παρατηρείται πολύ έντονη πίεση από τους συνομηλίκους σε θέματα που αφορούν: ρούχα, μουσική, ηθικές αξίες, σεξουαλική συμπεριφορά, χρήση ναρκωτικών / αλκοόλ, κάπνισμα
• Οι απότομες αλλαγές της διάθεσης είναι φυσιολογικές

Μπορείτε να βοηθήσετε μιλώντας για:

• Τις αλλαγές στο σώμα (εμφάνιση τριχοφυϊας, εμμηνόρροια, μεγέθυνση μαστού, κολπική ύγρανση, μεγέθυνση πέους / όρχεων, στύσεις, υγρά όνειρα, υγιεινή, δερματικές αλλαγές
• Αυνανισμός – τι είναι, γίνεται μόνο ιδιωτικά
• Αναπαραγωγή και εγκυμοσύνη – πότε υπάρχει συνουσία
• Η εφηβεία συμβαίνει σε διαφορετικές ηλικίες και με διαφορετικό τρόπο για τον καθένα
• Οι ορμόνες και οι επιπτώσεις τους στα αγόρια και τα κορίτσια
• Το δικαίωμά τους να αρνηθούν επαφή από οποιονδήποτε, οποτεδήποτε και πρέπει να σέβονται το γεγονός ότι και οι άλλοι έχουν το ίδιο δικαίωμα
• Ρόλοι και στερεότυπα για τα φύλα (πρότυπα μέσω Μ.Μ.Ε. , αναχρονιστικά στερεότυπα κ.ο.κ)

ΗΛΙΚΙΕΣ  14-18 ΕΤΩΝ

Αναμενόμενες και φυσιολογικές ενδείξεις:

• Αυξημένο ενδιαφέρον για τα ραντεβού και τις σεξουαλικές σχέσεις
• Είναι σε θέση να μείνουν έγκυες (μερικές φορές ακόμη και από την ηλικία των 10 ετών)
• Η πίεση των συνομηλίκων εξακολουθεί να είναι σημαντική, αν και μπορεί να αρχίσει να μειώνεται προς το τέλος αυτής της περιόδου
• Μπορεί να εμπλακεί σε επικίνδυνη ή και παραβατική συμπεριφορά – οι εγκεφαλικές λειτουργίες είναι ακόμα ανώριμες και το παιδί μπορεί να μην είναι σε θέση να πάρει σωστές αποφάσεις
• Αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ανεξαρτησία, την εύρεση εργασίας για να έχουν δικά τους χρήματα, την οδήγηση, το σεξ, τα tattoo, το piercing, τα ρούχα

Μπορείτε να βοηθήσετε μιλώντας για:

• Αναπαραγωγή, εγκυμοσύνη, γέννηση – με περισσότερες λεπτομέρειες
• Σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες και πώς να προστατεύονται
• Μέθοδοι αντισύλληψης και χρήση προφυλακτικού
• Πώς να λένε «ΟΧΙ» σε ανεπιθύμητη σεξουαλική επαφή ή παρενόχληση
• Σεβασμός των ορίων και του προσωπικού χώρου τόσο για τον εαυτό όσο και για τους άλλους
• Εικόνα του σώματος και αλλαγές, ρόλοι και στερεότυπα των φύλων
• Διαφορές μεταξύ υγιεινών και μη υγιών σχέσεων

Πηγή: https://pcavt.org/stages-of-healthy-sexual-development.html